Türk hikâyeciliğinde devrim yapan Mustafa Kutlu, edebi kişiliğiyle birçok yazara ışık olmuştur. Eserleri Anadolunun özeti niteliğindedir ve insan merkezli bir yazardır. Mustafa Kutlu daima doğallıktan yanadır. Anadolu insanının konuşma şekilllerini ve şivelerini başarıyla eserlerine yansıtması onun iyi bir gözlemci ve dinleyici olduğunu göstermektedir. Hakikat ve memleket meselesi hep kalbinde canlı kalmıştır. Hikâyelerinde, Anadolu insanının acıları ve çeşitli politikacıların söylemleriyle geri bırakılmış insanların yaşamı konu olmuştur. Böylelikle Türk insanını yakından tanıdığını görmekteyiz. Eserlerinde ön planda daima tabiat sevgisi ve hayvan sevgisi vardır. Onun, tabiatla haşır neşir olmasının başlangıcı küçükken istasyon üzerindeki yaşadığı evde köpeğiyle beraber trenleri izlemesiyle olmuştur. Hatta “Uzun Hikaye” , “Trende Bir Keman” , “Hüzün ve Tesadüf” hikâyelerini Erzincanda olan o evdeki yaşamının atmosferiyle yazmıştır. Eselerinde kendi hayatının içinden noktalar katması Mustafa Kutlu’nun bu sözlerini kanıtlar niteliktedir; “Ya Tahammül Ya Sefer, kederle yoğrulmuş bir kitaptır. Saklı yanlarımızı deşifre eder. Bir muhasebedir. Her hesaplaşma gibi acıtır ruhumuzu”. Kendi hayatında olduğu gibi hikâyeleri de içe dönüktür, kitaplarının isimlerinde dahi bu vardır. Yaşadığı şehirler ve hayatına giren insanlar ona ilham olmuştur. Tarih şuurunun gelişmesi ise Erzurum ili olmuştur. Sebebi ise , şehrin yüzyıllardan günümüze kadar hayatını sürdüren mimari, sanatsal yapıları ve tarih kokan havası Mustafa Kutlu’yu fazlaca etkilemesidir. ‘Uzun Hikaye’ eseri sinemaya, ‘Mavi Kuş’ eseri ise tiyatroya uyarlanmıştır.
Eserlerini okuduğumuzda sözü en aza indirerek yoğunlaştırdığını farketmekteyiz. Hikâyelerinde öne çıkan detaylardan biri de kelimeleri öz Türkçemizden özenle seçerek kullanması ve yeni yabancı kelimelere yer vermemesidir. Hikâyelerini farklı farklı yazmasına rağmen hepsi bir bütün teşkil etmektedir. İslama olan bağlılığı eserlerine yansımıştır. Eserlerinde toplumun batılılaşması sonrası doğal kalmaya çalışan insanları anlatmaktadır. “ Bu Böyledir’de dünyayı bir Lunapark mazmunu ile ele aldım” demesiyle, dünyayı bir oyun alanı gibi yansıtmıştır. Beşir Ayvazoğlu bir eserinde Mustafa Kutlu’ya dair; “Mustafa Kutlu’yu anlatmak, mahrumiyetlerle yüklü çocuklarını çok partili döneme geçişin ve değişimin sancılarını iliklerinde hissederek, gençliklerini ise 1970’lerin kaotik ortamında pişerek yaşamış bir aydın neslinin dramatik macerasını anlatmak demektir” açıklamasını yapmıştır.
Kısacası Mustafa Kutlu insan derinliğini araştırarak taşra insanının bakış açısını yakalamıştır. En önemli prensibi samimi olmaktır, samimiyetinin kitaplarından okurlara geçmesini istemektedir. O adalet duygusu yoğun olup Anadolu insanının sesi olmakla beraber, kendini onların yerine koyarak hikâyeler yazmasıyla canlı bir anlatım kazanmıştır. Türk geleneğine her zaman bağlı kalmıştır. Özgündür ve Mustafa Kutlu’ya göre; “ Edebiyatın sükunete, tefekküre, hasbî ilişkilere ve ruh iklimine ihitiyacı var.”
BİBLİYOGRAFYA: Kalbin Sesi Mustafa KUTLU belgeseli. Mustafa KUTLU – Mavi Kuş ve Uzun Hikaye eserleri. Mustafa KUTLU – Mavi Kuş tiyatrosu. Abdullah HARMANCI, Alpay Doğan YILDIZ , Mehmet KAHRAMAN – Kalbin Sesi Mustafa Kutlu Belgesel söyleşisi. Necla DAĞ – Mustafa Kutlu’nun Hikâyelerinde Modernizm ve Bunalım Bağlamında Çevre İlişkilerinin İncelenmesi makalesi. Mustafa Kutlu Kimdir? (turkedebiyatı.org). Mustafa Kutlu Anadolu Ajansı röportajı. Beşir Ayvazoğlu – Defterimden Kırk Suret eseri.
- Tevfik Fikret’in Kendi Benini Duyuş Tarzını Anlattığı Şiirlerden Hareketle Tahlil ve Yorumlarım - 10 Haziran 2021
- Mustafa Kutlu Eserleri ve Edebi Kişiliği Hakkında - 28 Temmuz 2020
