Editörlüğünü İsmail Coşkun ve Mehmet Güven Avcı’nın yaptığı, Ketebe Yayınları etiketiyle iki cilt halinde yayımlanan ve toplamda sekiz romandan oluşan Mayk Hammer Mike Hammer’a Karşı, edebiyatımızın usta kalemi Kemal Tahir’in yazın hayatının oluşmasında çok büyük bir rolü olan, “F. M. İkinci” müstear ismiyle gerek çevirilerini yaptığı gerek de telif olarak yazdığı polisiye dizisi Mike Hammer romanlarını bir araya getiriyor.
Doğan Hızlan, Kemal Tahir’le yaptığı bir mülakatta Tahir’e şöyle bir soru yöneltir: “Bir romana başlayacaksınız. İlk cümleyi arıyorsunuz. Ne Yaparsınız?” Kemal Tahir’in cevabı ise şöyledir: “Agatha Christie okurum.” Eli erken yaşta gazetecilik vesilesiyle kalem tutan genç yazarlardan biridir Kemal Tahir. Babıâli zamanları ona sadece gazeteciliği, sokak söyleşilerini öğretmekle kalmamış, okuma dünyasının yelpazesini genişleterek yazarlık yolunda ilerlemesinin ilk adımlarını atmasını sağlamıştır. Tahir’in, okuma yelpazesinde hatırı sayılır bir alanı da polisiye türü kaplamıştır. Gerek sivil yaşamında gerekse mahpusluk zamanlarında polisiyenin bin bir çeşidini yanı başında tuttuğu bilinmektedir. Özellikle “Donanma Davası”ndan hapis yatarken polisiye romanların çevirilerini yapar. Tefrika yapılmak için gazetelere gönderir.
“Amerikalı” Mike Hammer
Kemal Tahir 1950 yılında afla cezaevinden çıktığı zaman, Türkiye’de ve tüm dünyada polisiye edebiyat patlama yapmıştır. 1950’lerin ilk yarısında çeviri romanların üstlendiği bu yükseliş, aynı dönemin ikinci yarısında birçok yayınevinin bu tür üzerine yönelmesiyle popülaritesini korur. Kemal Tahir de “işsiz” bir yazar olarak geçimini sağlamak için yayınevlerinden gelen talepler doğrultusunda müstear isimle polisiye türüne tercüme, telif ve uyarlama eserler kazandırır. Yine bu dönemde asıl adı Frank Morrison Spillane olan Amerikalı yazar Mickey Spillane, “Mike Hammer” adını verdiği bir karakter yaratmıştır ve bu “hususi hafiye”, polisiye türünü dedektif türüne dönüştürerek bir anlamda Sherlock Holmes tarzında romanlar yazmaya başlar. Mike Hammer’ın Holmes’tan farkı, zekâsının yanında maço, hovarda, ağzı bozuk ve sert bir karakter olmasıdır. Elbette ki İkinci Dünya Savaşı’ndan galibiyetle ayrılmış Amerikan halkı, kendini Mike Hammer’la özdeşleştirmekte bir beis görmez. Onu bağrına basar. Amerika bağrına bastığına göre tüm dünya da bu sert hafiyeyi bağrına basabilmelidir! Öyle de olur. Mickey Spillane’in yazdığı altı Mike Hammer romanı tüm dünyada satış rekorları kırar. Bunlardan dört tanesini, Kanun Benim, İntikam Pençesi, Kanlı Takip ve Son Çığlık’ı Kemal Tahir, F. M. İkinci müstear ismiyle Türkçeye çevirmiştir. Mike Hammer’ın Türkiye’de de büyük ilgi uyandırması yayınevlerini harekete geçirir ve taklit Mike Hammer romanları yazdırılmaya başlanır. Böylece orijinalinde altı adet Mike Hammer romanı bulunurken, Türkçede 250 civarında Mike Hammer romanı okurlar arasında dolaşmaktadır.
Micke Spillane, altı adetten başka Mike Hammer romanı yazmayınca, Türkiye’de tabiri caizse “Mike Hammer piyasası” Kemal Tahir’e kalır. Zaten orijinalinden yaptığı çevirilerle konuya hâkim olan Tahir’in kendi Mike Hammer serüveni de böylece başlamış olur. Kemal Tahir yine F. M. İkinci müstear ismiyle, sekiz ayda yazdığı dört tane Mike Hammer romanı Çağlayan Yayınevi etiketiyle yayımlanmıştır. Okurlar tarafından yoğun ilgi gören bu romanlar karşısında Çağlayan Yayınevi’ne rakip yayınevleri de Mike Hammer romanları basmaya başlar ancak hiçbiri Kemal Tahir’inkiler kadar ilgi görmez.
“Yerli” Mike Hammer
Kemal Tahir’in yazdığı Derini Yüzeceğim, Ecel Saati, Kara Nara, Kıran Kıranaromanlarının tamamı teliftir. Zira Mickey Spillane’nin orijinal Mike Hammer’ını Amerikan halkı nasıl bağrına bastıysa Kemal Tahir’in Mike Hammer’larını da Türk halkı aynı şekilde bağrına basar, sahiplenir, tekrar tekrar okur. Çünkü Kemal Tahir’in, romanların kurgusu itibariyle orijinaline sadık kaldığı söylenebilse de karakteri yeniden yaratmıştır. O Amerikalı Mike Hammer gitmiş, yerine yerli bir Mike Hammer gelmiştir. Dünyayı algılayışı değişmiştir her şeyden önce. Yeri gelir kapitalizmi, yeri gelir Nazi faşizmini topa tutar. Kadınlara karşı daha kibarlaşmıştır. Ağzını ikide bir yok yere bozmaz. Düşmanlarına aman vermezken dostlarını asla yarı yolda bırakmaz. Gece gündüz demeden elindeki vakayı çözmek için didinirken sabah duşunu almayı, tıraş olmayı asla ve kata unutmaz. Kemal Tahir’in yerli Mike Hammer macerası yazarın 1955 yılında ilk kez kendi ismiyle yayımladığı Göl İnsanları kitabına kadar artarak devam eder. İlk Kemal Tahir kitabından sonra usta yazar, her birisi Türk edebiyatında ayrı bir yer tutacak taslaklarına ağırlık verir ve böylece bir dönem kapanırken, bambaşka bir dönem, Kemal Tahir’in esas olarak üzerinde kalem oynatmak niyetinde olduğu, yaşadığı toplumun sosyolojisini, psikolojisini, sosyopolitik tarafını ve elbette tarihini anlattığı eserleri peş peşe okuyucuyla buluşur. Kıssadan hisse; yerli Mike Hammerlar, Kemal Tahir’in yazın hayatının mihenk taşlarıdır.
Editör: Melike Kara
- Bağbozumunda Cinayet! - 6 Ocak 2025
- Mühürlü Zamanların Kadınları - 31 Aralık 2024
- “Aman Tadımız Kaçmasın” - 28 Aralık 2024
