“Aslında nereye gittiğim pek umrumda değil…” dedi Alice.
“O zaman hangi yolu izlersen izle, fark etmez.” dedi kedi.
Hedefini bilmeyen kişi boşluğa doğru yürür. Okuduklarımız hedeflerimize giden yolu aydınlatan bir fener gibidir. Alice Harikalar Diyarında adlı eserde bir ışıktır. Ufkumuzu aydınlatarak genişletir.
“Alice Harikalar Diyarında” adlı eser bir çocuk gibi her yetişkini de mutlu edecek bir eserdir. Eserin özgün adı” Alice’s Adventures In Wonderland” Eser 2008 yılında İş Bankası Yayınları tarafından basılmıştır. Kitaptaki hikaye on iki başlık altında bölümler şeklinde yazılmıştır. Eserin yazarı her ne kadar Lewis Caroll takma ismini kullanmış olsa da Charles Lutwidge Dodgson aslında Britanyalı bir matematikçidir. Alice Harikalar Diyarında isimli masalın ana karakterlerinden biri ise her daim onun karşısına çıkan ve mantığı temsil eden Cheshire Kedisi’dir. Eseri yazar Matematik Dekanının kızı için anlattığı öyküleri bir araya getirerek kitaplaştırmıştır.
“Beyaz Tavşan aceleyle koşarken ayağının altındaki uzun otları hışırdattı, Korkak Fare önündeki su birikintisini aştı; Mart Tavşanı ve arkadaşlarının bitmek bilmeyen kahvaltılarında kullandıkları fincanların şıngırtısını, Kraliçe’nin o tiz sesiyle talihsiz konuklarının kafasının uçurulması için e mirler yağdırmasını, tabak, çanaklar havada uçuşurken Düşes’ in dizlerindeki domuz-bebeğin hapşırmasını; bir kez daha Griffin’ in haykırışı, Kertenkele’ nin kaleminin çıkardığı sesi ,susturulan Gine domuzlarının hırıltısı ,kederli Kaplumbağa’ nın hıçkırıklarını kitabınızın kapağını kapattıktan sonra uzun süre duymaya devam edeceksiniz. Alice Harikalar Diyarında adlı gerçeküstü yazılmış bir hikaye olarak nitelenebilecek bir eserdir. Eserin zengin bir dil yapısı, kolay okunabilmesinin yanında üzerinde defalarca durmak gerekecek cümleleri ile dikkat çekiyor. Masal ve hikâyenin iç içe geçtiği eser, çocukları yetişkin olarak gören bir eserdir. Eserin yazıldığı döneme göre çocuğa verilen değerin üst seviyede olması dikkat çekicidir. Yazarımız felsefeyi eserinin içerisine sindirmiştir. Sorgulayan bir çocuk olan Alice, zenginleşmiş hayal dünyasında okurunun zihnini süslemektedir. Kahramanlarının hayvanlar, eşyalar, meyveler, oyun kartları olduğunu görüyoruz. Yazar sembolik anlatımla, insanlara iletmek istediği mesajları dolaylı yoldan aktarmaktadır. Kahramanımız Alice matematik coğrafya üzerinde felsefe yapan, sorgulayan bir kızdır. Alice öğrendiklerini, bildiklerini sürekli başkalarına göstermek istemektedir. Bu da eğitimde takdir görme isteğini ortaya çıkarmaktadır. Eserde dini öğretiler ast üst ilişkiler, adalet kavramı da hayal dünyanın gerçeklerle örtüştüğünü göstermektedir. İyilik-kötülük, kaba davranış-kibarlık, küçük-büyük, kısa-uzun gibi zıtlıklara yer verilmiştir.
Yazar eserde çocuk okurlarına bazı davranışları kahramanları üzerinden aktarmıştır.Örnek vermek gerekirse Alice kapıdan giremediğinde uşağın ona kapıyı çalması gerektiğini söylemesi, Uşağın konuşurken gözlerini gökyüzüne dikmesi, masada olan yiyecekleri ikram etmemek, davet edilmeden bir masaya oturmak, başkaları hakkında yorum yapmak…kaba davranış olarak verilmiştir.
Felsefe ve mantığın bağını da gördüğümüz şu cümleler eserde dikkat çekiyor:
“Yediğimi görüyorum. /Gördüğümü yiyorum.”
“Sahip olduğum her şeyi severim. /Sevdiğim her şeye sahibim.”
“Uyuduğum zaman nefes alırım./Nefes aldığım zaman uyurum.”
Cümlelerde yer alan kelimelerle yer değişikliği yapılsa da anlam değişikliği olmadığını gösteriyor. Eserin çocuk edebiyatının yanında yetişkinler içinde bir klasik niteliğinde olduğunu hatırlatmak isteyerek okunmasını tavsiye ederim.
- İnsan Sancısıyla Doğar - 18 Temmuz 2023
- Karanlıkları Aydınlatan Edebiyat - 29 Mayıs 2023
- Sahtekâr Film İncelemesi - 21 Eylül 2020
