2017 yılında aramızdan ayrılan
Emin Özdemir’in aziz hatırasına saygıyla..
Ulu önder Mustafa Kemal Atatürk’ün izinden giden, onun açtığı yolda, gösterdiği hedefe yürümüş bir isim : Emin Özdemir. Ömrünü dil devrimine adamış bir çınar, gazeteci ve yazar Hatice Aydoğdu’ya göre “göğüne sığmayan bulut”… 1931 yılında Erzincan’da başlamış onun öyküsü, babası gurbete giden bir köy çocuğu. Doğduğum yıllarda Türkiye’de bir köyde doğmak aslında yaralı doğmak demekti, demiş Aydoğdu’ya. Öyle ya, elde yok, avuçta yok, baba gurbette, anne tarlada, çok çocuklu bir aile… Annesi ne yapsın, düşsün, doğmasın diye uğraşmış; zaten yanlışlıkla gebe kalmış. Ama inat etmiş Emin Özdemir, ben doğacağım demiş, gelmiş bu kekre dünayaya. Bu inatla, bu coşkunlukla başlayan yaşam öyküsünü, Türk dili üzerine çalışmalar yaparak sürdürmüş.
İlkokulu bitirdikten sonra, Pamukpınar Köy Enstitüsü’ne kaydolarak kaderinin ağlarını kendi elleriyle örmeye devam etmiş, Özdemir. 1943 yılında atıldığı bu maceraya, mezun olduğu yıla, 1948’e, kadar devam etmiş. Böylece öğretmenliğin kapıları açılmış usta isme, Gazi Eğitim Enstitüsü’nde Türk dili ve edebiyatı okuyacağı güne kadar köy öğretmenliği yapmış. Bir köy çocuğuyken, köy öğretmeni olmasını sağlayan Pamukpınar’ın, usta isim için yeri çok ayrıdır. Emin Özdemir, kelimenin tam anlamıyla bir Cumhuriyet neferidir.
Başkentimizle 1951’de tanışmış “göğüne sığmayan bulut”, bugünkü adıyla Gazi Üniversitesi’nde Türk dili ve edebiyatı okumaya başlamış. Okul yıllarında, öğretmeni Mustafa Nihat Özön’den etkilendiği bilinir. Mezun olduktan sonra, birkaç okulda öğretmenlik yapmaya devam etmiş, ta ki mezun olduğu bölüme Özön’ün asistanı olarak geri dönünceye kadar. Akademi, Özdemir’in hayatında bir diğer dönüm noktasıdır. 1960’da ise Amerika kapıları açılır. Colombia ve Indiana Üniversitelerinde “metin hazırlama ve anlatım teknikleri” üzerine eğitim görmüş. Türkiye’ye döndükten sonra ise “Türkçede Fillerin Çekimlenişine Toplu Bakış” adlı tez çalışmasıyla öğretim görevlisi olmuş. Yine bu yıllarda -60’ların ortası- Atatürk’ün kurduğu Türk Dil Kurumu’na üye olmuş, 1969’da yönetim kurulu üyeliği, 1972’de ise terim kolu başkanlığı yapmıştır.
Binlerce öğrenci yetiştiren, öğrencilerinin hayatına bir umut ışığı misali dokunan Özdemir’in bir sonraki durağı Hacettepe Üniversitesidir. Bir teklif sonucunda Temel Türkçe bölümünü kurmuş, 1972 yılında bu bölüm kapatılıncaya kadar çalışmalarını sürdürmüş. Daha sonra ise emekliye ayrılana kadar devam edeceği Basın Yayın Yüksek Okulu’ndaki (şimdiki adıyla İletişim Fakültesi) görevine başlamış. Bugün, Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde (İLEF) usta ismin adı hala saygıyla anılır. İLEF’in göz bebeğidir; onun sesi İLEF’in duvarlarına sinmiştir.
“Testle eğitilip, tostla beslenen bir kuşak yetişti. İnsanı insana edebiyat taşır. İnsanı insan kılan da edebiyattır. Öğrencilerime bunu vermeye çalıştım. Ülkemiz alacakaranlık kuşağında. Her şey çocuklarımıza okumayı sevdirmekle başlayacak.” sözleriyle son dersinde öğrencilerine seslenen Özdemir’i, TRT’nin unutulmaz yarışması “Bir Kelime Bir İşlem” programıyla, bizlere bıraktığı eserleriyle ve ömrünü Dil Devrimi’ne adamasıyla hatırlıyoruz. Öğretmen ve yazar Emin Özdemir, 1 Eylül 2017’de aramızdan ayrılmıştır.
Ruhu şad olsun.
- Türk Diline Adanmış Bir Ömür: Emin Özdemir - 3 Haziran 2020
